مقدمه:
همانطور که گفته شد، برای وارد شدن به هر سایت اینترنت باید آدرس آن را داشت. حال فرض کنید به دنبال سایتی میگردید که آدرس آن را ندارید. مثلاً میخواهیم در مورد کشور کانادا اطلاعاتی بدست آوریم، از کجا میتوان آدرس یک سایت که اطلاعاتی در مورد کانادا دارد بدست آورد؟ در ضمن حجم اطلاعات در اینترنت آنقدر زیاد است که نمیتوان تک تک سایتها را جهت یافتن صفحه مورد نظر مرور کرد.
برای حل این مشکل سایتهایی در اینترنت وجود دارند که میتوان به سادگی از آنها خواست به دنبال مطلب مورد نظر ما بگردند و آنها با سرعتی بسیار زیاد آدرس تعداد زیادی سایت که با مطلب درخواست شده مطابقت دارند را نمایش میدهند.
موتورهای جستجو هر چند روز یکبار بوسیلة برنامههایی خاص سایتهای اینترنت را جستجو میکنند و مطالب پیدا شده را طبقه بندی میکنند و نام سایتهای پیدا شده را همانند دفتر تلفن (مثلاً بر اساس حروف الفبا) ذخیره میکنند. علت سرعت بسیار زیاد آنها نیز همین است که هنگامی که شما یک موضوع را برای جستجو وارد میکنید، این موتورها تمامی صفحات را به دنبال مطلب شما نمیگردند بلکه بر اساس حروف وارد شده در قسمت جستجو، و با استفاده از طبقهبندی که قبلاً توضیح داده شد، مستقیماً به سراغ آن صفحاتی میروند که این کلمات درون آنها وجود دارد.
سایتهای بسیار زیادی برای جستجو در اینترنت وجود دارند اما ما ابتدا معروفترین و بهترین آنها را در اینجا شرح میدهیم و سپس به شرح و طرز کار هرکدام میپردازیم:
Yahoo!: سایت یاهو در واقع یک موتور جستجو نیست بلکه در این سایت انسانها (کارمندان یاهو) به جای برنامه ها به جستجوی صفحات جدید میگردند و سایتهایی را که جدید پیدا میکنند به لیست یاهو اضافه میکنند. این روش باعث میشود که بسیاری از سایتهای طبقهبندی شده مطالب دقیقتری داشته باشند، زیرا طبقه بندی انسانها به هرجهت از نرمافزارها بهتر است. اما همین مطلب باعث میشود که سایتهای کمتری بوسیله یاهو طبقه بندی شود. یاهو برای رفع این مشکل از تعدادی موتور جستجوی واقعی برای جستجوی بهتر استفاده میکند.
Altavista: این سایت یکی از معروفترین و قدیمیترین موتورهای جستجو میباشد. از امکانات این سایت که بسیار قابل توجه است میتوان به ترجمة همزمان متون اشاره کرد. این سایت میتواند سایتهایی که به زبانهای دیگر نوشته شدهاند را به یکدیگر ترجمه کند. تعداد زبانها محدود است و فارسی نیز پشتیبانی نمیشود. با اینحال بسیاری اوقات یک سایت خوب پیدا میشود که به زبانی مثلاً فرانسه است و میتوان این سایت را به سادگی به انگلیسی ترجمه کرد.
Google: یکی از بهترین و سریعترین موتورهای جستجو میباشد. بسیاری از سایتهای اینترنت از جمله 2 سایت Yahoo و Altavista برای تامین مالی خویش از تبلیغ استفاده میکنند. اما سایت Google تقریباً از هیچ تبلیغی در صفحههای خود استفاده نمیکند و همین امر باعث سرعت بسیار زیاد آن شده است. اخیراً این سایت را میتوان به زبانهای مختلف مشاهده کرد، حتی زبانهای مثل عربی نیز در میان زبانهای آن دیده میشود. جالب اینکه این سایت از افرادی که بخواهند سایت را به زبانهای محلی خود ترجمه کنند دعوت به همکاری میکند. (مثلاً فارسی). این سایت نیز اخیراً سایتها به زبانهای مختلف را به یکدیگر ترجمه میکند.
شروع به کار با Yahoo!:
سایت یاهو در آدرس www.yahoo.com قرار دارد.
در عکس روبرو نمونهای از سایت یاهو را میبینید.
در این سایت قسمتهای مختلف به شرح زیر میباشند:
1- ابزارهای یاهو
2- جستجوی یاهو
3- تبلیغهای یاهو
4- خبرهای مهم
5- طبقهبندیهای یاهو
6- بخشهایی برگزیده از یاهو
طریقة جستجو در Yahoo: در یاهو کافی است کلمه یا کلماتی را که در مورد آنها اطلاعاتی میخواهید در کادر خالی در قسمت شماره 2 وارد کرده و دکمة Search را فشار دهید. (مثلاً iran movies به دنبال سایتهایی میگردد که اطلاعاتی درمورد فیلمهای ایرانی داشته باشند. اگر هیچ سایتی پیدا نشود که هر دو کلمه در آن وجود داشته باشد، سایتهایی را نشان میدهد که حداقل یکی از این کلمات در آن وجود داشته باشد.)
میتوان یاهو را مجبور کرد که کلمة جستجو شده حتماً در سایت پیدا شده وجود داشته باشد. برای اینکار قبل از هر کلمه یک علامت + قرار میدهیم. (مثلاً +iran +movies به دنبال سایتهایی میگردد که هر دو کلمه حتماً در آنها وجود داشته باشد.
با به کار بردن علامت – به یاهو میفهمانیم که به دنبال سایتهایی بگردد که کلمة ذکر شده در آن وجود نداشته باشد. (مثلاً با وارد کردن عبارت (+iran +movies -oscar به دنبال سایتهایی میگردیم که عبارت oscar در آنها ذکر نشده باشد، اما دو کلمة iran و movies به هر ترکیب ممکن در آن وجود داشته باشد.
در یاهو میتوان به دنبال یک عبارت خاص گشت. این عبارت لزوماً نباید از یک کلمه تشکیل شده باشد. بلکه حتی میتواند یک جمله باشد. مثلاً میتوان به دنبال"First Iranian Movies" گشت. همانطور که میبینید این عبارت را در بین دو " قرار دادهایم تا به یاهو نشان دهیم که ما دقیقاً به دنبال همین عبارت میگردیم.
Altavista: سایت Altavista در آدرس www.altavista.com قرار دارد.
جهت سهولت کار میتوان آدرس www.av.com را بجای آدرس سایت وارد کرد.
طریقه جستجو در Altavista: برای جستجو در این سایت میتوان به سادگی کلماتی را که فکر میکنید مربوط به مطلب موردنظرتان است را با یک فاصله از هم جدا کرد. هر چه تعداد کلمات مربوطه بیشتر باشد Altavista هوشمندانه سعی در پیدا کردن صفحاتی میکند که هرچه بیشتر به مطلب شما نزدیک باشد.
در این سایت نیز تمامی قواعدی که برای Yahoo ذکر شد صدق میکند، یعنی میتوان کلماتی را که حتماً میخواهیم در سایت یافت شده موجود باشد را با علامت + و کلماتی را که نمیخواهیم در صفحاتی که پیدا میشود موجود باشد را با علامت – از هم جدا میکنیم. عبارات را نیز میتوان درون “ قرار داد تا Altavista دقیقاً به دنبال همین عبارت بگردد. علاوه بر مطالب فوق میتوان از یکی از امکانات جالب Altavista استفاده از * بهجای حروفی است که تلفظ دقیق آنها را نمیدانیم. خود سایت به دنبال کلماتی میگردد که بهجای * کلماتی با معنا یافت شود. مثلاً فرض کنید املای صحیح کلمه University را نمیدانیم. فراموش کردهایم که آیا این کلمه با S نوشته میشود و یا با C.
میتوان در Altavista به دنبال عبارت univer*ity گشت.
Google: سایت Google در آدرس www.google.com قرار دارد. همانطور که گفته شد، این سایت به دلیل عدم استفاده از تبلیغ و سرعت بالا، یکی از محبوبترین موتورهای جستجو میباشد.
طریقه جستجو در Google: در این سایت نیز همانند دو سایت Yahoo و Altavista میتوان از + و – و “ استفاده کرد. (* قابل استفاده نیست.)
در Google تنها صفحاتی پیدا خواهد شد که تمامی کلمات ذکر شده در جستجوی شما در آن وجود داشته باشد.
حروف کوچک و بزرگ برای Google تفاوتی نخواهد داشت.
و غیره...: تعداد موتورهای جستجو بسیار زیاد است و هر روز نیز به تعداد آنها افزوده میشود. طرز کار اکثر آنها نیز یکسان است. (تفاوتهای جزئی را میتوان با مراجعه به خود سایت و در قسمت Help سایت یافت.)
از موتورهای جستجوی دیگر میتوان به www.lycos.com و www.goto.com و www.hotbot.com و از موتورهای جستجوی فارسی میتوان به www.gooya.com اشاره کرد.